ئهوهى که دهسهلا٠ێ تیش هان دهدات زو٠ێر له نزیکهوه چاودی٠ێرى ئهم ڵرإو٠ێژهیه بکات ئهوهیه که ده سهلا٠ێتى کوردى بو٠ێ خو٠ێى بهرههمى عهقڵییه تی٠ێکى نادیموکرات و ڤیوداڵهو بهو ڵی٠ێوانهیهش مامهڵه لهگهڵ تی٠ێکو٠ێشانى دیموکراتى هی٠ێزو لایهنهکان دهکات ئ،اشکرایه عهقڵیهتى فیوداڵ تهنیا خو٠ێ سهڵاندن و موئامهره دهزانی٠ێت و ههر جو٠ێره ململانییهکیش وهک و موئامهره سهیر دهکات ، له بهر ئهمه ناتوانی٠ێت بوونى هی٠ێزی٠ێک ڵهسهند بکات که ململانى٠ێ ى سیاسى لهگهڵ بکات ، له ئهنجامى ئهم سایکو٠ێلو٠ێجییهوه ههموو ههوڵی٠ێکى دهخاته گهرإ بو٠ێ له ناوبردنى یاخود بى٠ێ ئیرإاده کردنى ،
بهرهی گو٠ێرإانى دیموکراتى و
ئهزمونى ئو٠ێڵو٠ێزسیو٠ێنى دیموکراتى
ماوهیهکه بهرهى گو٠ێرإانى دیموکراتى وهک و ڵرإو٠ێژهى بهرهیهکى ئو٠ێڵو٠ێزسیو٠ێنى دیموکرات گفتوگو٠ێى لهسهر دهکری٠ێت ئهوانهی که خهون به سیستهمى دیموکراتى و تی٠ێکو٠ێشانى دیموکراتیهوه دهبینن زو٠ێر له نزیکهوه چاودی٠ێرى ئهم ڵرإو٠ێژه و گفتوگو٠ێیانه دهکهن له ههمان کاتدا دهسهلا٠ێتى کوردى و ئهوانهشى که له تی٠ێکو٠ێشانى دیموکراتى دهترسن زو٠ێر به وردى حساب بو٠ێ ئهم ڵرإو٠ێژهیه دهکهن بی٠ێگومان بونه رإو٠ێژه فى ئهم ڵرإو٠ێژهیه بهم شی٠ێوهیه دهگهرإی٠ێتهوه بو٠ێ ههندى٠ێ هو٠ێکار ، هو٠ێکارى یهکهم یاخود ئهو فاکتهرانهى ڵهیوهند یان به جهماوهر و دیموکراتخوازانهوه ههیه ئهوهیه که له رإابردوودا زو٠ێرجار گروڵ و ڵارت و رإی٠ێکخستن سهریان ههڵداوه و باسیان له تی٠ێکو٠ێشانى دیموکراتى و ململانی٠ێى سیاسى کردووه بهلا٠ێم له ئهنجامدا نهیانتوانیوه قسهکانى خو٠ێیان بگهیهننه سهر و یان له ناوبراون یاخود بى٠ێ ئیراده کراون له لایهنى هی٠ێزه بالا٠ێ دهستهکانهوه و دوایش تهسلیمى هی٠ێزى بالا٠ێ دهست بوون یاخود به زهبرى هی٠ێز سیاسهت لهگهڵ یهکتر دهکهن وهک و ئهمرإو٠ێى ڵارتى دیموکراتی کوردستان و یهکی٠ێتى نیشتمانى کوردستان ئاشکرایه ئهم می٠ێژووهش بو٠ێته دیاردهیهکى خراڵ و کاریگهرییهکى نی٠ێگهتیڤى لهسهر جهماوهر دروست کردووه که واى کردووه ههمیشه به گومانهوه سهیرى ههموو بزوتنهوه یان ڵارتی٠ێکى نوى٠ێ بکهن که باسی تی٠ێزى جیاواز بکات به واتایهکى تر ئهم ڵرإو٠ێژهیه لهلایهک تروسکهى هیوا دهدات به جهماوهر که گو٠ێرإان ئهنجام بدری٠ێت بهلا٠ێم لهلایهکى ترهوه به گومانی٠ێکى زو٠ێرهوه جهماوهر له ئایندهى ئهم ههنگاوه دهرإوانی٠ێت که سهر بکهوی٠ێت یاخود بن بکهوی٠ێت ?
ئهوهى که دهسهلا٠ێ تیش هان دهدات زو٠ێر له نزیکهوه چاودی٠ێرى ئهم ڵرإو٠ێژهیه بکات ئهوهیه که ده سهلا٠ێتى کوردى بو٠ێ خو٠ێى بهرههمى عهقڵییه تی٠ێکى نادیموکرات و ڤیوداڵهو بهو ڵی٠ێوانهیهش مامهڵه لهگهڵ تی٠ێکو٠ێشانى دیموکراتى هی٠ێزو لایهنهکان دهکات ئ،اشکرایه عهقڵیهتى فیوداڵ تهنیا خو٠ێ سهڵاندن و موئامهره دهزانی٠ێت و ههر جو٠ێره ململانییهکیش وهک و موئامهره سهیر دهکات ، له بهر ئهمه ناتوانی٠ێت بوونى هی٠ێزی٠ێک ڵهسهند بکات که ململانى٠ێ ى سیاسى لهگهڵ بکات ، له ئهنجامى ئهم سایکو٠ێلو٠ێجییهوه ههموو ههوڵی٠ێکى دهخاته گهرإ بو٠ێ له ناوبردنى یاخود بى٠ێ ئیرإاده کردنى ، ئهگهر ئهمهشى نهتوانى ئهوا دهتوانی٠ێت له سنوری٠ێک دا وهک و هی٠ێزی٠ێکى کو٠ێنفدراڵ مامهڵهى لهگهڵدا بکات و ئی٠ێستاش نمونهى ڵارتی دیموکراتى کوردستان و یهکی٠ێتى نیشتمانى کوردستان مان ههیه له کاتی٠ێک دا نهیانتوانیوه یهک له ناو ببهن وهک و دوو ئهمارهت ههتا ئی٠ێستا به یهکهوه دهژین، بهلا٠ێم گومانى تی٠ێدا نییه که ئهم سنووره له تی٠ێورى موئامهره کهم ناکاتهوه و ههر بهو چاوه سهیرى یهکترى دهکهن ههر بو٠ێیه ئهمرإو٠ێ هی٠ێشتا ڵرإو٠ێژهى بهرهى گو٠ێرإانى دیموکراتى لهدایک نهبوه کهچى لهلایهنى هی٠ێزه دهسهلا٠ێتدارهکانهوه ڵهسهند نییهو به چاوى گروڵی٠ێکى ( موئامهره چى ) سهیریان دهکری٠ێت ، لهگهڵ ئهمهش دا ههم لهلایهنى جهماوهره ههم لهلایهنى ههندى٠ێ هی٠ێزى ناو دهسهلا٠ێتیشهوه ئهو ڵرسیاره رإووبهرإووى بهرهى گو٠ێرإانى دیموکراتى دهبی٠ێتهوه که ئایا ئهم ڵرإو٠ێژهى بهرهیه دهتوانی٠ێت ببی٠ێته ڵرإو٠ێژهى بهرهیهکى ئو٠ێڵو٠ێزسیو٠ێنى دیموکراتى ئایا ئهوانهى ئهم بانگهشهیه دهکهن دهتوانن بانگهشهکانیان سهر بخهن ?!
به ههر حاڵ لهم فهزایهدا که چهمکى دیموکراتى و تی٠ێکو٠ێشانى دیموکراتى و هو٠ێشیارى دیموکراتى ئامادهگى زو٠ێر کهمه و ئهوهى بالا٠ێ دهسته چهمکى خو٠ێسهڵاندن و ڵشت به دهرهوه ببهستن و گومان لهیهکتر کردن و مشهخو٠ێرییه له زو٠ێربهى بوارهکانى ژیان دا ئهوا ڵرإو٠ێژهى بهرهیهکى دیموکراتى یهکی٠ێکه لهو کارانهى که ماندوو بوون و
له خو٠ێ بووردوویهکى زو٠ێرى دهوی٠ێت واته بهرهى گو٠ێرإانى دیموکراتى دهستى داوهته بهردی٠ێک که زو٠ێر قورسهو بهرز کردنهوه و دانانى لهجی٠ێگهى خو٠ێی دا کار و کاتی٠ێکى زو٠ێرى دهوی٠ێت ههر بو٠ێیه ئهوانهى بهرإاستى خولیاى سیستهمى دیموکراتى و تی٠ێکو٠ێشانى دیموکراتین ڵی٠ێویسته به ههموو توانایانهوه کاربکهن بو٠ێ سهرخستنى ئهم بهرهیه و دهسهلا٠ێتى کوردیش دهست له تی٠ێورى موئامهره بهربدات و دهرفهتى تی٠ێکو٠ێشانى دیموکراتى بدات ئهو ڵارت و رإی٠ێکخراو و کهسی٠ێتیانهش که ئامادهى بهشداربوونیان ههیه لهم بهرهیهدا و کارى بو٠ێ دهکهن دهبی٠ێت بزانن چهنده زاڵ بن به سهر تهنگ و چهڵهمهو کو٠ێسڵهکان دا ئهوهنده دهتوانن ئهم بهرهیه بکهنه بهرهیهکى دیموکراتى و له رإی٠ێگهیهوه تی٠ێکو٠ێشانى دیموکراتى بکهینه کولتوری٠ێکى جهماوهر .
دیار غهریب
تکستی فۆنتی عهلی کۆڵی بکهنه ئێره
بهرهی گو٠ێرإانى دیموکراتى و
ئهزمونى ئو٠ێڵو٠ێزسیو٠ێنى دیموکراتى
ماوهیهکه بهرهى گو٠ێرإانى دیموکراتى وهک و ڵرإو٠ێژهى بهرهیهکى ئو٠ێڵو٠ێزسیو٠ێنى دیموکرات گفتوگو٠ێى لهسهر دهکری٠ێت ئهوانهی که خهون به سیستهمى دیموکراتى و تی٠ێکو٠ێشانى دیموکراتیهوه دهبینن زو٠ێر له نزیکهوه چاودی٠ێرى ئهم ڵرإو٠ێژه و گفتوگو٠ێیانه دهکهن له ههمان کاتدا دهسهلا٠ێتى کوردى و ئهوانهشى که له تی٠ێکو٠ێشانى دیموکراتى دهترسن زو٠ێر به وردى حساب بو٠ێ ئهم ڵرإو٠ێژهیه دهکهن بی٠ێگومان بونه رإو٠ێژه فى ئهم ڵرإو٠ێژهیه بهم شی٠ێوهیه دهگهرإی٠ێتهوه بو٠ێ ههندى٠ێ هو٠ێکار ، هو٠ێکارى یهکهم یاخود ئهو فاکتهرانهى ڵهیوهند یان به جهماوهر و دیموکراتخوازانهوه ههیه ئهوهیه که له رإابردوودا زو٠ێرجار گروڵ و ڵارت و رإی٠ێکخستن سهریان ههڵداوه و باسیان له تی٠ێکو٠ێشانى دیموکراتى و ململانی٠ێى سیاسى کردووه بهلا٠ێم له ئهنجامدا نهیانتوانیوه قسهکانى خو٠ێیان بگهیهننه سهر و یان له ناوبراون یاخود بى٠ێ ئیراده کراون له لایهنى هی٠ێزه بالا٠ێ دهستهکانهوه و دوایش تهسلیمى هی٠ێزى بالا٠ێ دهست بوون یاخود به زهبرى هی٠ێز سیاسهت لهگهڵ یهکتر دهکهن وهک و ئهمرإو٠ێى ڵارتى دیموکراتی کوردستان و یهکی٠ێتى نیشتمانى کوردستان ئاشکرایه ئهم می٠ێژووهش بو٠ێته دیاردهیهکى خراڵ و کاریگهرییهکى نی٠ێگهتیڤى لهسهر جهماوهر دروست کردووه که واى کردووه ههمیشه به گومانهوه سهیرى ههموو بزوتنهوه یان ڵارتی٠ێکى نوى٠ێ بکهن که باسی تی٠ێزى جیاواز بکات به واتایهکى تر ئهم ڵرإو٠ێژهیه لهلایهک تروسکهى هیوا دهدات به جهماوهر که گو٠ێرإان ئهنجام بدری٠ێت بهلا٠ێم لهلایهکى ترهوه به گومانی٠ێکى زو٠ێرهوه جهماوهر له ئایندهى ئهم ههنگاوه دهرإوانی٠ێت که سهر بکهوی٠ێت یاخود بن بکهوی٠ێت ?
ئهوهى که دهسهلا٠ێ تیش هان دهدات زو٠ێر له نزیکهوه چاودی٠ێرى ئهم ڵرإو٠ێژهیه بکات ئهوهیه که ده سهلا٠ێتى کوردى بو٠ێ خو٠ێى بهرههمى عهقڵییه تی٠ێکى نادیموکرات و ڤیوداڵهو بهو ڵی٠ێوانهیهش مامهڵه لهگهڵ تی٠ێکو٠ێشانى دیموکراتى هی٠ێزو لایهنهکان دهکات ئ،اشکرایه عهقڵیهتى فیوداڵ تهنیا خو٠ێ سهڵاندن و موئامهره دهزانی٠ێت و ههر جو٠ێره ململانییهکیش وهک و موئامهره سهیر دهکات ، له بهر ئهمه ناتوانی٠ێت بوونى هی٠ێزی٠ێک ڵهسهند بکات که ململانى٠ێ ى سیاسى لهگهڵ بکات ، له ئهنجامى ئهم سایکو٠ێلو٠ێجییهوه ههموو ههوڵی٠ێکى دهخاته گهرإ بو٠ێ له ناوبردنى یاخود بى٠ێ ئیرإاده کردنى ، ئهگهر ئهمهشى نهتوانى ئهوا دهتوانی٠ێت له سنوری٠ێک دا وهک و هی٠ێزی٠ێکى کو٠ێنفدراڵ مامهڵهى لهگهڵدا بکات و ئی٠ێستاش نمونهى ڵارتی دیموکراتى کوردستان و یهکی٠ێتى نیشتمانى کوردستان مان ههیه له کاتی٠ێک دا نهیانتوانیوه یهک له ناو ببهن وهک و دوو ئهمارهت ههتا ئی٠ێستا به یهکهوه دهژین، بهلا٠ێم گومانى تی٠ێدا نییه که ئهم سنووره له تی٠ێورى موئامهره کهم ناکاتهوه و ههر بهو چاوه سهیرى یهکترى دهکهن ههر بو٠ێیه ئهمرإو٠ێ هی٠ێشتا ڵرإو٠ێژهى بهرهى گو٠ێرإانى دیموکراتى لهدایک نهبوه کهچى لهلایهنى هی٠ێزه دهسهلا٠ێتدارهکانهوه ڵهسهند نییهو به چاوى گروڵی٠ێکى ( موئامهره چى ) سهیریان دهکری٠ێت ، لهگهڵ ئهمهش دا ههم لهلایهنى جهماوهره ههم لهلایهنى ههندى٠ێ هی٠ێزى ناو دهسهلا٠ێتیشهوه ئهو ڵرسیاره رإووبهرإووى بهرهى گو٠ێرإانى دیموکراتى دهبی٠ێتهوه که ئایا ئهم ڵرإو٠ێژهى بهرهیه دهتوانی٠ێت ببی٠ێته ڵرإو٠ێژهى بهرهیهکى ئو٠ێڵو٠ێزسیو٠ێنى دیموکراتى ئایا ئهوانهى ئهم بانگهشهیه دهکهن دهتوانن بانگهشهکانیان سهر بخهن ?!
به ههر حاڵ لهم فهزایهدا که چهمکى دیموکراتى و تی٠ێکو٠ێشانى دیموکراتى و هو٠ێشیارى دیموکراتى ئامادهگى زو٠ێر کهمه و ئهوهى بالا٠ێ دهسته چهمکى خو٠ێسهڵاندن و ڵشت به دهرهوه ببهستن و گومان لهیهکتر کردن و مشهخو٠ێرییه له زو٠ێربهى بوارهکانى ژیان دا ئهوا ڵرإو٠ێژهى بهرهیهکى دیموکراتى یهکی٠ێکه لهو کارانهى که ماندوو بوون و
له خو٠ێ بووردوویهکى زو٠ێرى دهوی٠ێت واته بهرهى گو٠ێرإانى دیموکراتى دهستى داوهته بهردی٠ێک که زو٠ێر قورسهو بهرز کردنهوه و دانانى لهجی٠ێگهى خو٠ێی دا کار و کاتی٠ێکى زو٠ێرى دهوی٠ێت ههر بو٠ێیه ئهوانهى بهرإاستى خولیاى سیستهمى دیموکراتى و تی٠ێکو٠ێشانى دیموکراتین ڵی٠ێویسته به ههموو توانایانهوه کاربکهن بو٠ێ سهرخستنى ئهم بهرهیه و دهسهلا٠ێتى کوردیش دهست له تی٠ێورى موئامهره بهربدات و دهرفهتى تی٠ێکو٠ێشانى دیموکراتى بدات ئهو ڵارت و رإی٠ێکخراو و کهسی٠ێتیانهش که ئامادهى بهشداربوونیان ههیه لهم بهرهیهدا و کارى بو٠ێ دهکهن دهبی٠ێت بزانن چهنده زاڵ بن به سهر تهنگ و چهڵهمهو کو٠ێسڵهکان دا ئهوهنده دهتوانن ئهم بهرهیه بکهنه بهرهیهکى دیموکراتى و له رإی٠ێگهیهوه تی٠ێکو٠ێشانى دیموکراتى بکهینه کولتوری٠ێکى جهماوهر .
دیار غهریب
[email protected]